Ana Sayfa

NESAİ – NESEİ

SÜNEN NESEİ

Horasanlı meşhur muhaddis Ahmed b. Şu'ayb en-Nese'înin meşhur hadis kitabıdır. Daha ziyade ahkâm hadislerinden meydana gelen sünen tarzındadır ve kutub-i sitteye dahil kaynak eserlerdendir.

Nese'i, Remle emirinin isteğiyle es-Sunenu'l-Kubrâ isimli bir eser tasnif etmiştir. Bu hacimli eserinde sünen konusuna giren rivayetleri bir araya getirmiştir. Ancak emîrin yalnız sahih rivayetleri bir araya toplaması isteği üzerine bu eserinden ayrı ve es-Sunenu's-Suğra dediği yeni bir eser tasnif ederek adına el-Mucteba adını vermiştir. Bu durum zamanla karşılıklığa yol açmıştır. es-Suyûtî'ye göre kutub-i sittenin biri olan Sunenu'n-Nese'î, es-Sunenu'l-Kubrâ değil es-Sunenu's-Suğradır. Etraf ve ricali üzerindeki çalışmaların dayandığı bu kitaptır. Bununla birlikte el-Munzirî, el-Mizzî gibi alimler Sünen Neseî’nin bahsi geçen es-Sunenu'l-Kubrâ olduğu görüşündedirler. Nitekim Ebu Davud sarihi el-Azîmâbâdî, Hafız el-Munzirî'nin, Muhtasarında; el-Mizzî'nin el-Etrâfmda Nese'inin rivayetinden bahsederken kullandıkları tabirle es-Sunenu'l-Kubrâ'yı kasdettiklerini söylemiştir.

Kaydetmek gerekir ki Nese'înin es-Sunenu'l-Kubrâ ve es-Sunenu's-Suğra veya öteki adiyle el-Muctebâ isimli iki süneni olduğu hadis alimlerinin büyük çoğunluğu tarafından kabul edilmiştir. Ayrıca hicrî on birinci asrın başlarına kadar elde nüshaları olduğu bilinen daha sonra kaybolduğu sanılan es-Sunenu'l-Kubrâ’nın son zamanlarda yazma nüshaları bulunmuş ve el-Mucteba ile karşılaştırılması sonucu onun ayrı bir sünen kitabı olduğu kesinlik kazanmıştır.

Sünen Nese'î, Sünen-i Erba'a içinde zayıf hadisleri en az olan kitap kabul edilmiştir. Bu yönüyle onu es-Sahîhân'dan sonra ilk sıraya koyanlar olmuştur. Öte yandan Nese'î, rical tenkidinde otoritedir. Sünenine aldığı hadislerin ricali için öngördüğü şartı Ebu Davud ve Tirmizî'nin şartlarından daha ağırdır. Sünende vehm ve kesretu'l-galat ile tanınan ravilerin hadislerine hemen hiç yer vermemiştir. Bu da el-Muctebâya ayrı bir önem kazandırmıştır.

Sünen Nese'î'nin şerhleri içinde şunlar anılmaya değer;

1. Zehru'r-Rabâ ale'l-Mucteba: Celalud din Abdurrahmân b. Ebibekr es-Suyütî,

2. Muhammed b. Abdilhâdî es- Sindî şerhi. Bu şerh daha çok haşiyeler şeklindedir. Bunlardan başka Umer İbnu'l-Mulekkin'in Sünen Nese'înin es-Sahîhân üzerine zevaid hadislerini şerhetmiştir.

Bu kıymetli kaynak Türkçeye de kazandırılmıştır.